تاریخ قهوه در ایران

در قدیم ، در گوشه و کنار شهرهای ایران و در سر راه ها و منزلگاه های میان شهری ، قهوه خانه های قدیم درون شهری بهترین و جذاب ترین اماکن عمومی شهرها برای گذراندن اوقات فراغت بودند . قهوه خانه های سر راهی یا میان جاده ای که به آنها چایخانه هم می گفتند ، بیشترشان سرپناه هایی برای استراحت و رفع خستگی مسافران خسته و مانده بین راهی بود .نخستین قهوه خانه در ایران در دوره صفویان و به احتمال زیاد در زمان سلطنت شاه طهماسب ( ۹۸۴-۹۳۰ هجری قمری ) در شهر قزوین پدید آمد و بعد در زمان شاه عباس اول (۹۹۶ هجری قمری ) در شهر اصفهان توسعه یافت . قهوه خانه در آغاز ، همان گونه که از نامش پیداست ، جای قهوه نوشی بود .

با آمدن چای به ایران و کشت این گیاه در بعضی از مناطق شمالی ایران و ذائقه پذیر شدن طعم چای دم کردن در میان مردم ، کم کم چای جای قهوه را در قهوه خانه گرفت .از نیمه دوم قرن سیزدهم هجری ، چای نوشی در قهوه خانه ها معمول شد . لیکن نام قهوه خانه همچنان بر آنها باقی ماند . پس از پا گرفتن قهوه خانه های عمومی در شهرهای ایران ، در دربار پادشاهان صفوی ، آبدارخانه هایی بود که در آنها قهوه می ریختند و به درباریان و مهمانان آن می نوشانیدند . همراه با رسم قهوه پزی در دربار صفوی ، شغل قهوه چی گری نیز پدید آمد و از مناصب مهم درباری شد .

 

حتما بخوانید: معرفی انواع قهوه ساز دستی

 

پس از اعراب نوبت به ترکیه رسید. پادشاه ترکیه در قرن پانزدهم علاقه‌ی بسیاری به انواع نوشیدنی داشت و قهوه نیز یکی از نوشیدنی‌های مورد علاقه‌ی وی بود. در واقع قهوه ترک که امروزه بسیار معروف است از قصر این پادشاه در استانبول کشف شده است. آنها قهوه را مانند قهوه ترک‌های امروزی تهیه می‌کردند با این تفاوت که قهوه بجای اجاق روی آتش مستقیم تهیه می‌شد. قهوه ابتدا در قصر سلطان تهیه و مصرف می‌شد و سپس بتدریج در عمارت‌ها و عمدتا توسط افراد ثروتمند ترکیه مصرف می‌شد.

آشنایی بیشتر مردم ترکیه با قهوه توسط کافه ها بود. اولین کافه به نام Kiva Han در منطقه‌ی Tahtakale ترکیه بازگشایی شد و پس از آن روند تاسیس کافه‌ها در تمام شهرهای ترکیه به سرعت افزایش یافت.فرهنگ کافه بتدریج در بین مردم ترکیه و به ویژه استانبول نهادینه شد و مردم روز خود را با خواندن کتاب شعر و کتاب و نوشیدن قهوه سپری می‌کردند.

قهوه چیست؟تاریخچه قهوه - قهوه در گذر زمان تا به ایران